مغز (به انگلیسی: Brain) یکی از حسّاسترین و پیچیدهترین اعضای بدن در همه مهرهداران و بیشتر بیمهرگان است که در برخی گونهها ۲ درصد از وزن بدن جاندار را تشکیل میدهد. مغز در انسان حدود ۲۰ تا بیش از ۲۵ درصد کالری (انرژی) روزانه را مصرف میکند[۱] و بیشتر انرژی مورد نیاز خود را از کربوهیدراتها (گلوکز خون) جذب میکند و این سوخت را بهسرعت مصرف میکند. حتّی زمانیکه شخص در خواب است، مغز بیشتر از هر عضوی از بدن اکسیژن مصرف میکند. به نارسایی مغزی ایسکمی مغزی میگویند.[۲]
در انسان، مغز و نخاع مجموعاً بخش دستگاه عصبی مرکزی (CNS) را تشکیل میدهند که وظیفه آن دریافت وضعیت درونی و بیرونی بدن از دستگاه عصبی پیرامونی (PNS) موجود در نقاط مختلف بدن، پردازش پیامهای دریافتی و صدور فرامین مرتبط میباشد.
مغز شامل نیمکرههای مخ، مخچه و ساقه مغز است. بیشتر حجم مغز را نیمکرههای مخ تشکیل میدهند. نیمکرههای مخ باعث میشوند تا انسان بتواند فکر کند و حرف بزند و مسائل را حل کند.نیمکره چپ فعالیتهای نیمه راست بدن و نیمکره راست فعالیتهای نیمه چپ بدن را کنترل میکند. اما آنها همکاری هم دارند مثلاً در موقع نگاه کردن.برخی افراد با وجود سن بالا، از قدرت حافظه و تمرکز بالایی برخوردارند و بعضی دیگر به محض ورود به دهه ششم زندگی، به مرور با مشکلات حافظه مواجه میشوند. علاوه بر مسایل ژنتیکی، برخورداری از مغز سالم و قدرت تفکر تا پایان عمر، به ترک عادتهای غلط مرتبط است.
عواملی که باعث پیری زودرس مغز میشوند
رژیم غذایی پرچرب و پرکالری
زندگی در مجاورت بزرگراه و خیابانهای شلوغ
استرس مزمن
کم خوابی
نشستن طولانی مدت در طول روز
تنبل کردن مغز
دخانیات
مواد مخدر
الکل
شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب
بیماری های مهم سیستم عصبی به شرح زیر هستند:
انواع سکته مغزی
آلزایمر و پارکینسون
بیماری ام.اس
عفونتهای سیستم عصبی مانند مننژیت و آبسه مغزی
انواع سردردها
بیماری های مرتبط با آسیبهای نخاعی
اختلالات تکلمی
توموزهای مغزی و سیستم عصبی
متخصص با بررسی نوارهای مغزی و آزمایشات صورت گرفته بیماری را تشخیص می دهد و داروی مناسب را برای بیمار تجویز می کند. اما ذکر این نکته در اینجا حایز اهمیت است که استفاده از قرص مغز و اعصاب باید مطابق با اصول و طبق زمانبندی مصرف شود. در غیر اینصورت اثرات منفی بر سلامتی دارد.